Özel Çocuklarımız
Dikkat! Helikopter Anne-Babalar olmayın!
Helikopter Anne-Baba terimi nedir?
Helikopter Anne-Babalar (Helicopter Parents) terimi ilk defa Foster W. Cline, M.D. ve Jim Fay tarafından 1990 yılında “Parenting with Love and Logic: Teaching Children Responsibility” kitabında kullanılmış ve Batı ülkelerde öğretmenler ve diğer profesyoneller tarafından kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu terimin ilk çıkış hikayesi bir çocuğun “annem başımda helikopter gibi dönüyor” şikayetiyle başlamış ve bu kitapta yer almıştır.
Helikopter Anne-Babalar; çocuğun başından ayrılmayan, etrafında pervane olan, çocuğun her şeyine yetişmeye çalışan, çocuğun hayatına ve kişiliğine müdahale eden, yorulmak bilmeyen anne babalardır. Bu anne babalar, eğitimli orta sınıf ailelerden gelir ve çocuktan akademik beklentileri çok yüksektir. Batı ülkeler bu ailelerin “baby boomer” kuşağından, yani II. Dünya Savaşının hemen ardından doğan (1946-1964) kuşaktan geldiğine inanmaktadır.
Son yıllarda bu terim Avrupa ve ABD gazetelerinde çokça söz edilmekte ve bir psikolojik, sosyolojik sorun olarak ele alınmaktadır. Helikopter Anne-Babalar Türkiye’de çok yaygındır.
Anne babalar neden “Helikopter Anne-Baba” oluyor?
Çocuklarının bireyselliğinin gelişmesini kendilerine tehdit görürler ve onlara bağımlı olması için elinden geleni yaparlar. Çocuklarının bağımsız kendi kendine yeten bir birey olmasını tehdit için gördükleri için çocukların değişim, gelişim çabalarına engel oluyor ve kendilerine bağımlı olmaya zorluyorlar. Tabi buda çocuğun kendine yetemeyen, değersiz, güvenilmez biri olmasına neden olduğu gibi kimlik gelişimlerine de müdahale ediyor.
Helikopter Anne-Babalarla büyüyen çocuklarının tipik özellikleri nelerdir?
Aşırıcı korumacı çevrede büyüyen, her sorunu anne babası tarafından çözülen, kendi kararlarını kendi alamayan çocukların en belirgin özelliklerini Batı ülkeleri şu şekilde sıralıyor;
- -Şişirilmiş bir egoya sahip
- -Düşük öz saygı ve yeterlilik duygusu
- -Bastırılmış kişilik
- -Sağduyudan yoksun
- -Karar vermekte zorlanan
- -Problem çözme becerisi gelişmemiş
- -Daha iyiyi yapma ve çabalama isteği düşük
- -Çok güçlü aile bağına sahip ve aileye bağımlı
Bunların yanı sıra;
- -Agresif veya aşırı makul (her şeye evet)
- -Çabuk sıkılan, bıkan
- -Paylaşımsız
- -Sürekli aşırı ilgiyi arama-özleme-bulunduğu mekanı/anı yaşayamama
- -Çabuk hastalanma
- -Kusma, bulantı
- -Durumları, olayları büyütme, yalan söyleme, aykırı davranma sayılabilir.
Bunlar bu çocukların sadece en belirgin özellikleri, bu liste daha artırılabilinir. Çünkü aşırı koruyucu anne baba olmak, çocuğun normal gelişimine müdahale eden bir yaklaşımdır. Dolayısıyla çocukta normal olmayacaktır. Birçok becerileri eksik, psikolojik problemler yaşamaya yatkın, iş ve özel hayatında problemler ve başarısızlıklar yaşayan bir yetişkin olacaktır.
Helikopter Anne-Babalar toplumsal bir sorundur!
Kendi ayakları üzerinde durabilen sağlıklı bir yetişkin olarak yetişmeyen gençlik sadece aileler için değil, toplumsal bir 
sorundur. Kendine yetemeyen, anne babasına bağımlı, öz güveni düşük çocuk, geleceğin yetişkini olacaktır.
Bu anne babalarla büyüyen çocuklar, hem aile için, hem toplum için büyük bir sorundur. Aşırı koruyucu tutumla büyüyen çocuk dünyayı güvenilmez, tehlikelerle dolu bir yer olarak algılarlar.
Bu şekilde büyüyen gençlerin hayatta başarısız olacağı, büyük psikolojik problemler yaşayacağı da şüphesizdir. Çocuklarımıza iyilik yaptığımızı düşünürken, onların hayatta kalabilmek için gerekli olan becerilerini ve kalkanlarını geliştirmesine engel oluyoruz. Biz çocuğumuzun hayat boyu eli ayağı ve koruyucu kalkanları olamayız.
Eğer sizde birer helikopter anne babalarsanız bunun farkına varın ve çocuğunuzun kendi hatalarını yaparak öğrenmesine, hayal kırıklar yaşamasına, mücadele etmesine izin verin. Çocuğunuzun akademik başarısına takılıp, kişiliğini bastırmayın. Çünkü sadece okulda başarılı olması mutlu ve sağlıklı bir hayat sürmesinin, hayatta başarılı olmasının garantisi değil. Hayatta başarılı olmasının garantisi sağlıklı bir kişiliğe sahip olması, normal gelişim aşamalarından geçmesi, kısacası sağlıklı bir anne baba tutumuyla büyümüş olmasıdır.
Helikopter anne babalar olmamanız dileğiyle,
Pedagog Psk. Dan. Sevil Yavuz
Çocuk ve Ergen Psikolojisi Uzmanı,
Filial Oyun Terapist
Parenting Skills & Counseling Center
(3379)
